Jestem świeżo po lekturze wspaniałej książki „Mutyzm wybiórczy – praktyczny przewodnik” napisanej pod redakcją Moniki Andrzejewskiej. Bardzo chcę Wam o niej szczegółowo opowiedzieć, bo naprawdę – jest o czym mówić. Będzie długo, ale książki tak naszpikowanej cennymi informacjami po prostu nie da się opisać krótko.
Książka stanowi rzeczywiście swoisty przewodnik po tym jakże ważnym zagadnieniu, jakim jest mutyzm wybiórczy i co ważne, jest on dostosowany do polskich realiów.
Rozdział I. Mutyzm wybiórczy – najważniejsze informacje
Książka rozpoczyna się teoretycznym wstępem, gdzie zarysowana jest epidemiologia, przebieg diagnozy i kryteria diagnostyczne oraz opis zaburzeń współwystępujących (wraz z zestawieniem aspektów różnicujących – bardzo pomocne).
- Podoba mi się, że rozdział ten jest zwięzły i konkretny. Osoba posiadająca już wiedzę na temat mutyzmu nie będzie miała potrzeby pomijania tego rozdziału, ponieważ mamy tutaj zebrane tylko najważniejsze informacje – bez niepotrzebnego rozwlekania.
Rozdział II. Koncepcja terapii. Rozumienie objawu, rokowania
- Wskazówki dla opiekunów / nauczycieli.
- Przykłady z praktyki klinicznej.
- To, co podoba mi się tutaj najbardziej – mamy rozpisane ewentualne przyczyny braku postępu w terapii wraz z czynnikami, które warto poddać analizie w takiej sytuacji. Myślę, że to szczególnie przydatny fragment, szczególnie dla początkujących terapeutów.
Rozdział III. Oddziaływania na terenie przedszkola i szkoły.
- Praktyczne wskazówki jak opiekować lęk społeczny u dziecka, opis działań wzmacniających objawy MW.
- Konkretne działania, które może zastosować nauczyciel aby wesprzeć dziecko (Tak!)
- Przykładowe scenariusze zajęć psychoedukacyjnych dla klasy dziecka z MW.
- Rozdział – perełka, naszpikowany konkretami i bardzo pomocnymi informacjami.
Rozdział IV. Terapia indywidualna
- Szczegółowo rozpisane etapy w terapii indywidualnej + praktyczne wskazówki dla terapeuty.
- Przykładowe techniki pracy z lękiem.
- Szczegółowo opisany model terapii CBT w kontekście dziecka z mutyzmem oraz liczne wzmianki „z praktyki terapeuty”
- Liczne przykłady z pracy z dziećmi (m.in. przykładowe zniekształcenia poznawcze wynikające z MW).
Rozdział V. Terapia rodzinna i oddziaływania rodzicielskie.
- Propozycje celów do pracy z rodziną, przykłady zadań / aktywności dla rodziny.
- Uwzględniono perspektywę rodzeństwa dziecka z MW, co bardzo mi się podoba.
- Zwrócono uwagę na potrzebę wyposażenia rodziców w umiejętności obniżania lęku u dziecka (konkretne oddziaływania) oraz ich psychoedukację (znowu - konkretne propozycje jak można to zrobić).
Rozdział VI. Terapia grupowa
- Wszystkie potrzebne szczegóły jak taką grupę utworzyć: liczba i przygotowanie uczestników, czas trwania i częstotliwość sesji, przebieg zajęć itd.
- Przykładowe sposoby na obniżanie lęku, a także propozycje aktywności w grupie o niskim / średnim / wysokim poziomie lęku.
- Obszerne przykłady praktyczne, które porządkują zasady przebiegu terapii grupowej.
- Historie pokonywania zaburzenia podczas terapii grupowej u dzieci w różnym wieku – bardzo inspirujące.
Rozdział VII wprowadza temat obozów terapeutycznych, opisując polskie programy. Czytelnik zapoznaje się z formułą takich obozów oraz poznaje mocne strony tej formy terapii.
Ostatnie dwa rozdziały to studium przypadku i refleksje z gabinetu terapeuty. Raczej skrótowe, ale bardzo przejrzyste. Jak najbardziej można wynieść z tych treści coś dla siebie.
Na koniec zapoznajemy się z przykładowymi planami 15 sesji terapeutycznych. Konkretne, inspirujące, bardzo pomocne w pracy. Autorki dzielą się też kilkoma formularzami oraz załącznikami do wykorzystania w gabinecie.
***
Podsumowując: książka napisana niezwykle starannie, z dużą uważnością zarówno na potrzeby dzieci borykających z MW, jak i ich rodziców. Autorki jednak ani przez chwilę nie tracą z pola widzenia terapeuty i każdy rozdział zawiera bardzo praktyczne wskazówki do pracy, które można wykorzystać od razu w gabinecie.
Moim zdaniem jest to właśnie największa zaleta tej książki – bogactwo praktycznych rozwiązań, gotowe scenariusze i wskazówki praktyków. Cała treść przedstawiona jest w bardzo przyjemnej graficznie formie, co ułatwia przyswajanie informacji oraz odnajdywanie potrzebnych informacji. Ogromny plus za umieszczanie bibliografii na końcu poszczególnych rozdziałów, to bardzo ułatwia sięganie do źródeł w miarę potrzeby.
Bardzo polecam każdemu terapeucie / psychologowi pracującemu z dziećmi.
